Bouwerscompetitie Leeuwarden
WoonFriesland, het College van Rijksadviseurs en de gemeente Leeuwarden slaan de handen ineen in hun streven naar het ontwerpen en realiseren van biobased en natuurinclusieve woningen in Leeuwarden Nieuw Oud Oost. Drie ontwerpteams maakten plannen voor het gebied. De competitie is gewonnen door BAM Wonen, Bureau Biota, bureau SLA, Landscape Collected en Site Practice. Het plan draagt de naam beHagen, vanwege de hagen die een fijnmazig ecologisch netwerk vormen door heel Leeuwarden Oost. Plan beHagen wordt als eerste gebouwd in Nieuw Oud Oost.
Naar het oordeel van de jury, onder voorzitterschap van Rijksbouwmeester Francesco Veenstra, getuigde het ontwerp van een aantrekkelijke vormgeving en stedenbouwkundige kwaliteit. Met het hagenconcept zoekt het projectteam aansluiting bij de cultuurhistorische waarde van het gebied.
De opdracht in het kort
De kern van de opgave is het maken van een ruimtelijk ontwerp voor een bouwveld met 45-50 sociale grondgebonden huurwoningen in Leeuwarden Nieuw Oud Oost, én het daadwerkelijk bouwen van die woningen. Het gaat daarbij om ‘blok 3’. Dat blok wordt als eerste gerealiseerd en is daarmee toonaangevend voor de gehele gebiedsontwikkeling.
De bebouwing is biobased, natuurinclusief, betaalbaar en passend in de omgeving. De ontwerpvoorstellen moeten aantonen hoe de gevels harmonisch aansluiten op het roodbruine metselwerk uit de omringende wijk.
De focus ligt op biobased en natuurinclusief bouwen, zonder concessies te doen aan de kwaliteit en functionaliteit van de woningen. Hiervoor zoeken we naar een (combinatie van) marktpartijen(en) en wordt een openbare selectieprocedure doorlopen, met voorafgaand een voorselectie.
Biobased & Natuurinclusief bouwen
Het doel van de opgave is dat minimaal 85% van het bouwvolume uit biobased materialen bestaat. De definitie van deze biobased bouwmaterialen is bouwmateriaal gemaakt van dierlijk materiaal of van schimmels, planten, bacteriën die ecolo-gisch verantwoord geteeld, geoogst, gebruikt en hergebruikt worden.
Een ander speerpunt is natuurinclusiviteit. Onderdeel van de opdracht is ook de buitenruimte van het binnenterrein (centraal in blok 3), dat eigendom is van WoonFriesland. Ook een halve meter rondom de rooilijn/gevellijn van het gebouw is onderdeel van de opgave. Op het binnenterrein komen de tuinen, parkeerplaatsen en gezamenlijke buitenruimte. Bij het ontwerp van de buitenruimte zijn hittestress, de waterhuishouding en flora en fauna belangrijke thema’s
Beeldkwaliteit
In het beeldkwaliteitsplan is een streven naar ‘traditionele stedelijkheid’ opgenomen. Tot op heden wordt deze traditionele stedelijkheid altijd in verband gebracht met het alom bekende metselwerk. Onderdeel van deze procedure is de vraag hoe daaraan invulling kan worden gegeven met biobased materialen. Die zoektocht biedt een prachtige kans om tot nieuwe en betaalbare oplossingen te komen, ook in historische steden zoals Leeuwarden.
Leeuwarden Nieuw Oud Oost
Leeuwarden Nieuw Oud Oost is de plek waar Sportclub Cambuur jarenlang haar wedstrijden gespeeld heeft. Sportclub Cambuur vertrekt echter uit de wijk Oud Oost en krijgt een nieuwe plek bij het WTC. Dat biedt kansen en geeft ruimte voor nieuwe ontwikkelingen.
Voor de nieuwe gebiedsontwikkeling heeft DAAD architecten een stedenbouwkundig plan opgesteld, waarbij de groene loper een constante factor speelt. De focus in het gebied ligt op verblijfskwaliteit, een klimaatadaptief karakter met het oog op natuurinclusiviteit.
Zie nieuwoudoost voor meer informatie over de gebiedsontwikkeling. Op die website (onder ‘De plannen’) zijn ook het (ontwerp) bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan te vinden. Voorafgaand aan de ontwikkeling wordt de grond overigens overgedragen van de gemeente Leeuwarden aan WoonFriesland, in lijn met de vereisten daarvoor die volgen uit het Didam-arrest.
Het initiatief wordt ondersteund door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, het Rijksvastgoedbedrijf en Staatsbosbeheer. Partners in deze competitie zijn de gemeente Leeuwarden en woningcorporatie WoonFriesland. De competitie wordt begeleid door ZRi.