Het College van Rijksadviseurs gebruikt de periode 2021-2024 om letterlijk een eeuw vooruit te kijken. Niet op zoek naar mooie vergezichten, maar juist om terug te redeneren: wat moeten we nú doen. Breed samengestelde ontwerpateliers vormen daarvoor de basis. Dat staat in de Agenda : de 22e eeuw begint nu.
Het College van Rijkadviseurs stelt in zijn agenda dat de opgaven waarvoor we staan groot zijn. Of het nu gaat om klimaat, energie, mobiliteit, economie, landbouw, water of sociale rechtvaardigheid: we zullen anders met onze ruimte moeten omgaan: alle claims en eisen passen simpelweg niet meer. In plaats van meer en groter, moet het anders en beter.
Om nu de juiste beslissingen te nemen over deze complexe opgaven is het belangrijk om ver vooruit te kijken. Alleen dan kunnen we achterhalen, wat nu verstandig is om te doen. Want dat we moeten handelen, dat staat buiten kijf. Het College wil niet een stip op de horizon zetten, maar de hele horizon met scenario’s verkennen. Niet voor de komende twintig of dertig jaar, maar voor minstens honderd jaar. Daarbij neemt het College de lagenbenadering als uitgangspunt: eerst de ondergrond op orde, dan de netwerken en tot slot de occupatie.
Programmalijnen
De agenda van het College van Rijksadviseurs is uitgewerkt in programmalijnen. Met de programmalijnen koppelt het College inzet op projecten aan zijn doelstellingen. Door breed te kijken maar scherp te kiezen, brengen de Rijksadviseurs samenhang en focus in het werk. Zo maken zij met de projecten die zij doen een zo groot mogelijke impact.
De zeven programmalijnen staan hieronder beschreven. Een uitgebreide beschrijving vindt u via de link naar de projectpagina.
Het programma ‘Rechtvaardige Buurten’ richt de aandacht op wat we al hebben. Niet het aantal nieuwbouwwoningen zou centraal moeten staan bij de grote woningbouwopgave. Het gaat erom dat we de bouwopgave inzetten om duizenden bestaande buurten toekomstbestendig te maken.
Met het programma 'Een nieuwe bouwcultuur' willen we biobased en natuurinclusief bouwen stimuleren. In de hele keten: van de teelt van gewassen tot toepassing in de bouw. Biobased en natuurinclusief bouwen, met het levend bodem-watersysteem als fundament, moet uitgroeien tot het nieuwe normaal.
Het programma 'Rijk als rentmeester' focust op de meerwaarde van publiek Rijksvastgoed voor de samenleving. Rijksvastgoed kan een grote rol spelen nu er zoveel op de schop gaat in Nederland. Juist het eigen vastgoed biedt een uitgelezen kans om aan meer te denken dan rendement. Het kan innovatie uitlokken en de plannen voor morgen verbinden met de wensen voor de lange termijn.
Met het programma 'Ontwerpend Nederland' wil het College van Rijksadviseurs de ruimtelijke ontwerpsector beter positioneren in praktijk, beleid en politiek. Hierbij ligt de focus op goed opdrachtgeverschap en het verbeteren van de positie van ontwerpers in het algemeen en die van jonge ontwerpers in het bijzonder.
Het programma ‘Een economie voor de 22e eeuw’ verkent de wisselwerking tussen opgaven en doelen op de lange termijn en de (ruimtelijke) organisatie van onze huidige economie. We staan aan de vooravond van grote transities. Die zullen leiden tot een ander economisch systeem met een ander ruimtegebruik.
Het programma ‘Een brede waardenaanpak’ zet in op kunst, erfgoed en buitenruimte en cultuurlandschap als belangrijke betekenisdragers. We propageren de brede waarden daarvan. We verbinden erfgoed actief aan nieuw ontwerp en aan het toekomstdenken. Zo bevorderen en bewaken we de kwaliteit van architectuur, stedenbouw, beeldende kunst en monumenten.
Het College van Rijksadviseurs zet ontwerpend denken in als methode om uit te zoomen, het speelveld groter te maken in tijd en ruimte en sectoraal denken te overstijgen. Daaraan koppelen we ontwerpend handelen: concrete projecten die zorgen voor doorbraken en stroomversnellingen. Het College start daarom het ToekomstatelierNL2100, een langlopend ontwerpatelier om een gedeeld beeld te ontwikkelen van de strategische keuzes die nodig zijn voor een toekomstbestendig Nederland. Het verkent daarbij de lange termijn om voor de korte termijn tot concrete maatregelen te komen die de tand des tijds kunnen doorstaan.
