Resultaten Vlaams-Nederlandse Delta

In dit toekomstatelier, dat wordt georganiseerd in samenwerking met het Vlaams-Nederlandse Deltanetwerk, en met ondersteuning van Team Vlaamsbouwmeester, worden toekomstperspectieven voor 2100 voor het haven-, water- en energiesysteem in De Vlaams-Nederlandse Delta verkend. Doel is om tot een gedeeld inzicht te komen over de opgaven en urgenties, en bestuurders en stakeholders handvatten en handelingsperspectieven te bieden over welke fundamentele beslissingen moeten worden genomen.

Team Vlaams-Nederlandse Delta

Grote transitieopgave

De Vlaams Nederlandse Delta staat voor een grote transitieopgave. Klimaatverandering leidt tot zeespiegelstijging, langere en meer intense perioden van droogte of natte omstandigheden. Daarnaast komt een grotere druk op de zoetwaterbeschikbaarheid door toenemende verzilting en watervraag vanuit steden en industrie. Daarnaast ondergaat het energiesysteem momenteel een transformatie om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, de capaciteit voor hernieuwbare energie te vergroten en de energie-efficiëntie te bevorderen. Ten slotte biedt de transitie naar een circulaire economie kansen voor meer duurzaam gebruik van grondstoffen. Bovendien worden havenactiviteiten gekenmerkt door steeds meer automatisatie en efficiëntere productieprocessen.

Integraal samenwerken

Het College van Rijksadviseurs werkt in dit toekomstatelier samen met experts en stakeholders. Middels ontwerpend onderzoek, worden kansen, knelpunten of urgenties inzichtelijk gemaakt door het integraal verbinden van oplossingsrichtingen voor de verschillende transitiethema's. Daarbij speelt het door de schalen heen verbeelden van de ruimtelijke impact van keuzen die op de systeemschaal gemaakt worden, een belangrijke rol.

Bestaande systemen

In de eerste fase zijn de bestaande systemen, opgaven en ambities verkend voor de verschillende thema's havens, water en energie. Dit bouwde verder op de kennis uit het voorgaande traject en werd gecombineerd met ontwerpend onderzoek met expert- en stakeholderinput tijdens een aantal werksessies. Daarbij is deze kennis gespiegeld aan de ambities en toekomstplannen van de verschillende partijen (waaronder provincies, (lokale)overheden en havenbedrijven). Dit gebeurde aan de hand van een inventarisatie van plannen en ambities voor 2040.

Ontwikkelrichtingen

Speerpunt van de toekomstverkenning zijn de zogenaamde Toekomstateliers. Eind juni 2023 is tijdens een driedaagse samen met experten en stakeholders voor de drie systemen verkent wat opgaven, ambities en mogelijke oplossingsrichtingen zijn. Daaruit volgde de eerste aanzet tot integrale ontwikkelperspectieven, die tijdens een tweede ontwerpatelier zijn getoetst met provincies, (lokale) overheden en havenbedrijven. Dit leidt uiteindelijk tot een aantal ruimtelijke perspectieven of ontwikkelrichtingen voor de lange termijn toekomst van de havens, en inzichten over welke fundamentele beslissingen er nu moeten worden genomen. Het rapport Vlaams-Nederlandse Delta wordt naar verwachting half februari opgeleverd.

Team

Het toekomstatelier Vlaams-Nederlandse Delta wordt uitgevoerd door een team bestaande uit David Verhoestraete (Cluster Landscape), Bart Kuipers (Erasmus Centre for Urban, Port and Transport Economics), Anne Loes Nillesen, Gertie van den Bosch, Yayun Gao (Defacto stedenbouw).