FANFARE: een fascinerende poging tot verbinding

FANFARE van Aukje Dekker was een fascinerende opvoering afgelopen zaterdag 22 juni: beeldschoon door de kostuums, licht verwarrend door de muziek.

Beeld: Sandra Uittenbogaart
Performance zonder voorbereiding of regie

Luisteren vanuit je buik

“Luister niet vanuit het hoofd, maar vanuit je buik” verzocht Aukje het publiek vooraf. Dus niet vooringenomen maar open en voel met de fanfareleden mee. Op kleurige, achthoekige sokkels op het Schelpenpad aan de Lange Vijverberg stonden 24 fanfareleden gekleed in constructivistische kostuums. De zangeressen in jurken en de andere fanfareleden in tweedelige, uniseks werkpakken. Alles in gradiënten geverfd van zwart naar wit naar felrood. Op het hoofd een rode, cilindervormige hoed. Het totaal leverde een sterk en onvergetelijk beeld op: vele malen door het publiek gefotografeerd.

Geen voorbereiding, geen regie

Maar wat gebeurt er als 12 fanfaremuzikanten en 12 koorzangers bijeen worden gezet die elkaar niet kennen? Die geen repertoire delen, niet hebben geoefend en zonder regie een uur lang een opvoering geven? Voor onbekend publiek. Dan is zo’n verzoek vooraf aan het publiek – gewend te luisteren naar muziek met een herkenbare structuur - beslist nodig. Deze FANFARE was zoekende. Ze deden een eenmalig poging om hier ter plekke op elkaar te reageren en te ontdekken wat je dan als collectief bent. Ieder fanfarelid met een eigen klank: tenor, bas, sopraan, smartlap, pop, alt, troubadour, alt sax, percussie, euphonium, trompet, sousafoon, xylofoon, cornet en met een eigen repertoire.

Ongemakkelijke en ontroerende momenten

Dit meerstemmig palet gaf bij vlagen grappige, ongemakkelijke en ontroerende muzikale fragmenten. Tot de laatste noot toe was het spannend. Het waren veelal moderne klanken. Beetje hoekig, soms een swing en dan meer jazz ondersteund door zacht getrommel en donkere bassen. Af en toe leek er iets te ontstaan dat werkelijk alleen maar naar zichzelf verwees, naar dit moment, deze samenstelling. Dan had de groep iets ‘te pakken’. Maar zonder regie is dat moeilijk vasthouden. En dus bliezen de trompetters een fanfaredeun erdoorheen en ondersteunde de zangers het herkenbare ritme met hand geklap dat door het publiek – zucht van herkenning – werd overgenomen. Maar ook dit duurde dan niet lang omdat een van de zangers het volume opvoerde en wat meer soul erin gooide en daar de anderen weer in meenam. En op het moment dat het toch weer te braaf klonk gooide de sousafonist z’n kont tegen de krib, kleedde zich half uit en ging met zijn rug naar het publiek staan. Een dissonant. Ook dat hoort erbij. Maar zijn poging om af te haken mislukte. Het collectief nam hem weer op en hij speelde weer mee.  Zo breidde deze muzikale poging van een uur moment aan moment, zonder onderbreking en toch werd alles steeds afgebroken.

Een poging tot verbinding

Dekkers FANFARE liet het publiek ervaren hoe bijzonder de poging om verbinding te leggen is, en ook hoe moeilijk. Dat het gaat om steeds weer opnieuw proberen, iets anders proberen. Deze zangers en muzikanten uit alle provincies van Nederland nemen een onvergetelijke ervaring mee naar huis. Net als vele mensen in het publiek die het hele stuk vanuit de buik hebben ervaren. Anderen nemen een fragment mee, of houden vast aan het beeld. Maar de ontlading van het publiek na de laatste noot was overduidelijk: het was spannend geweest en men had genoten van deze dappere poging. FANFARE zal nog lang nazinderen.

Kunstparade Binnenhofrenovatie

Het programma Kunstparade Binnenhofrenovatie is een publiek programma in de ruimte rond het Binnenhof. Op uitnodiging van het atelier Rijksbouwmeester, de Eerste Kamer, de Tweede Kamer, Raad van State, het ministerie van Algemene Zaken en de gemeente Den Haag ontvangen verschillende kunstenaars gedurende de jaren dat het Binnenhof gerenoveerd wordt een opdracht om nieuw werk te maken. De tweede editie van de Kunstparade Binnenhofrenovatie, FANFARE, vond plaats op zaterdag 22 juni 2024 in Den Haag.

In het najaar verschijnt een documentaire over FANFARE.