Ontwerpend onderzoek: BuurtSaam
De inrichting van de buurt bepaalt hoe mensen bewegen, elkaar ontmoeten, naar voorzieningen als de arts en supermarkt kunnen, activiteiten ondernemen en over een passende woonruimte beschikken. Het beïnvloedt ook in hoeverre inwoners naar elkaar omzien en voor elkaar zorgen. Met BuurtSaam wordt gewerkt aan een gezondere, socialere en veiligere leefomgeving met aandacht voor bewoners die meer aandacht nodig hebben.
Het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa) zet de ontwerpopgave voor gezonde, sociale en veilige buurten op de agenda. Door middel van multidisciplinaire samenwerkingen en ontwerpend onderzoek ontwikkelen we concrete ruimtelijke handvatten die de leefbaarheid, gezondheid en ruimte voor ontmoeting stimuleren in verschillende buurten in Nederland. Gebiedscoalities zijn met eigen opgaves aan de slag. Het doel is handvatten te ontwikkelen om concrete stappen te maken naar de uitvoering.
Wat doen we?
Samen met zes gebiedscoalities werken we multidisciplinair aan een eigen concrete aanpak, gebiedsvisie of uitvoeringsplan. Wij bieden een helpende hand om je aanpak in de startblokken te krijgen of te versnellen op thema, proces en samenwerking. Speciale aandacht gaat uit naar de bewoners die drempels ervaren om goed mee te kunnen doen in de samenleving, bijvoorbeeld door psychische kwetsbaarheid, lichamelijke beperkingen of ouderdom. Immers: een goed ingerichte buurt voor mensen met een zorg- of ondersteuningsvraag, betekent een betere buurt voor iedereen. De betrokkenheid van de inwoners zelf krijgt veel aandacht onder meer door de kennis en expertise van LSA Bewoners.
Met wie?
BuurtSaam is geïnitieerd voor samenwerkingsverbanden tussen gemeente (wonen, zorg, ruimte), corporatie, zorg- en welzijnsorganisaties en lokale netwerken op buurtniveau die ruimtelijke strategieën ontwikkelen en uitvoeren voor leefbare, sociale en levensloopbestendige buurten. Het ontwerpend onderzoek leidt tot een concreet ontwerpvoorstel voor eigen vraagstukken, gekoppeld aan een buurtverhalen budget, om zo stappen te kunnen zetten richting uitvoering.
De geselecteerde gebiedscoalities en multidisciplinaire ontwerpend onderzoeksteams zijn:
Dronten – Centrum
Onderzoeksteam
Bureau MB/a, Diep, HevoFame en Veenenboschenbos
Begeleidingsgroep
Gemeente Dronten, Oost Flevoland Woondiensten en Coloriet
Haarlemmermeer – Overbos
Onderzoeksteam
Voids en Endeavour
Begeleidingsgroep
Gemeente Haarlemmermeer, Podium voor Architectuur en Wijkraad Overbos
Kerkrade – Blijerheide en Nulland
Onderzoeksteam
51N4E, Simply Community en Plant en Houtgoed
Begeleidingsgroep
Gemeente Kerkrade, HEEMwonen en bewonerswerkgroep ‘Club Blijerheide’
Nijmegen – Hazenkamp
Onderzoeksteam
Ruimtevolk, Vrienden van Verandering en Hogeschool Arnhem-Nijmegen
Begeleiding
Gemeente Nijmegen
Zwijndrecht - Vogelbuurt-West
Onderzoeksteam
LOLA landscape en Buurtklimaatje
Begeleidingsgroep
Gemeente Zwijndrecht
Horst aan de Maas – Horst-West
Onderzoeksteam
Falsework
Begeleidingsgroep
Gemeente Horst aan de Maas en Wonen Limburg
BuurtSaam bijeenkomst
7 juni 2024 hebben de gebiedscoalities en onderzoeksteams met elkaar kennis gemaakt in Utrecht. Daarnaast vond een werksessie plaats over de ABCD-methodiek door LSA Bewoners. Ook is het kennis- en inspiratiedossier gepresenteerd en was er ruimte voor dialoog.
Kennisdelen BuurtSaam
Een gezonde en toegankelijke leefomgeving in een sociale buurt vraagt betrokkenheid van vele partijen. Daarom besteden Platform31 en het CRa doorlopend op verschillende manieren aandacht aan wat BuurtSaam is en hoe je kunt werken aan een gezonde leefomgeving in een sociale buurt. Hiervoor hebben we onder andere een podcast en een kennis- en inspiratiedossier ontwikkeld.
Kennis- en inspiratiedossier
Als onderdeel van BuurtSaam heeft het CRa een kennis- en inspiratiedossier laten ontwikkelen door Falsework en Platform 31, met als doel kennis en inspiratie te leveren om op lokaal niveau gezonde en sociale buurten te organiseren en (her-)ontwerpen. Vanuit een bredere kijk op welvaart en menselijk welzijn voorziet het kennisdossier in enkele handreikingen om mee te nemen in het denken over ruimtelijk ontwerpen aan gezondere en socialere buurten. Het dossier is hier te downloaden.
Podcast
De laatste aflevering van Podcast31, een initiatief van Platform31, gaat over het werken aan een gezonde, sociale en veilige leefomgeving. Dore van Duivenbode is hierover in gesprek gegaan met Rijksbouwmeester Francesco Veenstra, beleidsadviseur Irene Wiezer en architect Irene Edzes. De aflevering is hier te beluisteren.
Werkplaats
Naast het ontwerpend onderzoek, biedt BuurtSaam ook een Werkplaats, ontwikkeld door Platform31. Tussen het ontwerpend onderzoek en de Werkplaats vindt inhoudelijk continue kruisbestuiving plaats.
Kijk hier voor meer informatie over de Werkplaats.
Initiatief
BuurtSaam is een initiatief van het College van Rijksadviseurs, Platform31 en de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, met medewerking van LSA Bewoners. Een gezonde, sociale en veilige leefomgeving komt niet vanzelf tot stand. Vergrijzing, individualisering en digitalisering vragen om nieuwe (ruimtelijke) strategieën. We gebruiken kennisontwikkeling en ontwerpend onderzoek om doelen en plannen voor leefbaarheid in de buurt te realiseren of te versnellen. De inzichten die worden opgedaan worden verzameld en gedeeld.
Meer informatie
Bel of mail voor vragen gerust naar Milou Joosten, College van Rijksadviseurs, 0611526399 en milou.joosten@rijksoverheid.nl.