Ontwerpend onderzoek: BuurtSaam
De inrichting van de buurt bepaalt hoe mensen bewegen, elkaar ontmoeten, naar voorzieningen als de arts en supermarkt kunnen, activiteiten ondernemen en over een passende woonruimte beschikken. Het beïnvloedt ook in hoeverre inwoners naar elkaar omzien en voor elkaar zorgen. Met BuurtSaam wordt gewerkt aan een gezondere, socialere en veiligere leefomgeving met aandacht voor bewoners die meer aandacht nodig hebben.
Het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa) plaatst de ontwerpopgave voor gezonde en sociale buurten hoog op de agenda. Om de leefbaarheid, gezondheid en ruimte voor ontmoeting in buurten in Nederlandse steden en dorpen te stimuleren, investeert het CRa in multidisciplinaire samenwerkingen tussen gemeenten, woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en bewoners. Daarbij zet zij de inzet van ontwerpend onderzoek centraal.
Waarom?
Ook in de 21e eeuw zijn de buurten nog altijd belangrijke bouwstenen van een stad of dorp. Voor de bewoners is hun buurt het mentale en sociale ankerpunt, te midden van de chaos en de anonimiteit van het moderne leven. De inrichting van de buurt is daarmee een ‘natuurlijk’ vertrekpunt om het complexe vraagstuk van een gezonde leefomgeving aan te kaarten. Temeer daar ook de grote sociale uitdagingen als vergrijzing, individualisering, woontekort, mobiliteit en veranderend klimaat een concreet gezicht tonen in de buurten.
Het is belangrijk om buurten niet alleen te herwaarderen, maar ook te herontwikkelen. Hiertoe zijn het CRa, Platform31 en de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving met medewerking van LSA bewoners in 2024 BuurtSaam gestart.
Wat hebben we gedaan?
Het CRa heeft een kennis- en inspiratiedossier laten ontwikkelen door ontwerpbureau Falsework en Platform31. Centraal hierin staat de vraag hoe je op lokaal niveau gezonde en sociale buurten kunt organiseren. Vanuit een bredere kijk op welvaart en welzijn voorziet dit dossier in enkele handreikingen.
Daarnaast gingen in zes buurten in Dronten, Horst aan de Maas, Nijmegen, Zwijndrecht, Haarlemmermeer en Kerkrade, evenzovele multidisciplinaire ontwerpteams aan de slag met deze opgave. In samenwerking met gemeenten, woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en bewoners bogen zij zich over ruimtelijke aspecten als de mogelijkheden voor ontmoeten, bewegen en ontspannen; of er groen in de directe omgeving is; of het woonaanbod divers en goed genoeg is.
In deze bundel presenteert het CRa de ontwerpvoorstellen van de zes teams en zijn de belangrijkste inzichten van het traject handzaam samengevat. Ook voorziet de publicatie in reflecties op het ontwerpend onderzoekstraject.
Hoewel een buurt in bestuurlijke zin eigenlijk niet bestaat, laten de ontwerpteams zien dat de buurt het vanzelfsprekende schaalniveau is om een gezondere en socialere leefomgeving te bereiken.
Hoewel een buurt in bestuurlijke zin eigenlijk niet bestaat, laten de ontwerpteams zien dat de buurt het vanzelfsprekende schaalniveau is om een gezondere en socialere leefomgeving te bereiken.
Werkplaats
Naast het ontwerpend onderzoek biedt BuurtSaam ook een Werkplaats, ontwikkeld door Platform31. Kijk hier voor meer informatie over de Werkplaats.
Initiatief
BuurtSaam is een initiatief van het College van Rijksadviseurs, Platform31 en de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, met medewerking van LSA Bewoners. Het wordt ondersteund door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Meer informatie
Bel of mail voor vragen gerust naar Simone Huijbregts, 0646357124 en Simone.Huijbregts@rijksoverheid.nl.