Young Innovators: Productief landschap Moerdijk door Jonas Papenborg en Remco van der Togt

Landschapssysteem voor productieve natuur en ecologische industrie

Deltagebieden zijn belangrijke knooppunten voor ecologie en economie. Als kraamkamer en foerageergebied zijn ze van vitaal belang voor de Nederlandse deltanatuur. Tegelijkertijd zijn deltagebieden ook de vruchtbaarste akkerbouwgronden en de beste plekken voor havens en industrie. Deze tegenstrijdige belangen zorgen dat er in deltagebieden een uitdagend spanningsveld ontstaat.

Zo ook in het Hollandsch Diep, waar de haven van Moerdijk de chemische en logistieke sector sterk wil uitbreiden. Tegelijkertijd hebben zes grote natuurorganisaties miljoenen van de Postcodeloterij ontvangen om de getijdenatuur in het nabijgelegen Haringvliet te herstellen. Dit resulteert in een botsing van belangen. Terwijl de haven gebaat is bij een stabiele en beteugelde delta, streven de natuurorganisaties juist naar een open delta met volop ruimte voor dynamische deltanatuur.

Vanuit deze achtergrond hebben landschapsarchitecten Remco van der Togt en Jonas Papenborg in opdracht van het College van Rijksadviseurs onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de ecologische en economische ambities rond Moerdijk te verenigen. Dit heeft geresulteerd in de visie ‘Productielandschap Moerdijk’ waarmee zij met de principes van de biobased economy en permacultuur een transformatie van het, nu monofunctionele, landschap rond Moerdijk voorstellen. Door dit landschap anders in te richten ontstaan er tegelijkertijd kansen voor natuur en economie, resulterend in een ‘natuurinclusieve economie’.

In deze studie zijn drie verschillende pilots uitgewerkt, waarin bestaande monofunctionele gebieden in de omgeving van Moerdijk worden getransformeerd in een productief landschapssysteem. Het resultaat is een hybride landschap, aantrekkelijk voor fauna en producerend voor de chemische industrie.