Young Innovators duiken in bodem en samenleving
De Young Innovators van editie 2022 blijken gelijkgestemd in hun strategie. Ze hebben voor hun ontwerpend onderzoek eerst goed gekeken naar wat er al is of wat er ooit was. Dat bleek bij de eindpresentatie die bol stond van verbinding met de bodem, de plek en de maatschappij.
Zoals elk jaar verrassen de Young Innovators hun toehoorders bij de presentatie van hun onderzoek. Hun vernieuwende ideeën vielen op 13 december 2022 in uiterst goede aarde. Juist ideeën en voorstellen die wat ontregelend werken kregen de handen op elkaar. Zoals een opdrachtgever in het publiek reageerde: ‘Je bent van harte uitgenodigd om verwarring te komen zaaien.’
Het initiatief van het College van Rijksadviseurs heeft voor de achtste keer jonge talentvolle architecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten gekoppeld aan grote ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. Ze kregen slechts een paar maanden de tijd, maar wel álle vrijheid voor onderzoek en het bedenken van oplossingen. En natuurlijk begeleiding van de rijksadviseurs.
Geschiedenis
Opvallend dit jaar is dat de Young Innovators uitgebreid in de geschiedenis doken. Door eerst de geschiedenis van een plek goed te doorgronden maak je betere afwegingen voor het hier en nu én de toekomst, zo is de gedachte. De eerste presentatie startte bijvoorbeeld met een reis door de tijd op de Veluwe. Veranderingen in recreatie hebben geleid tot een wildgroei aan vakantieparken. Voor de toekomst stelt stedenbouwkundige Johan van Ling recreatielandschap voor in plaats van recreatieparken. Recreëren op voormalige defensieterreinen bijvoorbeeld. ‘Groeten uit de Veluwse boskamers’ is een van de ideeën die hij in de vorm van ansichtkaarten presenteerde.
Recreëren kan ook in het gebouw waarin tegelijkertijd het politiebureau zit. Young Innovator Kasia Nowak ziet zeker nog toekomst voor een jaren’70 gebouw als het Amsterdamse politiebureau ‘De Eenhoorn’. ‘Met culturele voorzieningen onder hetzelfde dak krijgt de politie een ander imago’, vertelde ze. Het kan wat haar betreft ook een zwembad zijn, als je dat grote gesloten gebouw maar verbindt met de omgeving.
Zo’n letterlijke verbinding ziet ook architect Nadia Pepels voor zich. De grote rijkskantoren in het gebied De Binckhorst in Den Haag zijn in haar voorstellen zeker geen eilandjes. Pepels onderzoekt al tekenend en is met haar ruimtelijke beelden onder de arm gaan praten met mensen in het gebied. ‘Zo kwam ik op het idee van een soort tussenruimtes bij het grote kantoor met allerlei functies.’
Alles uit de kast
Vergeleken met herbestemmen zou je kunnen denken dat nieuwbouw toevoegen eenvoudig is. Niet per se in Nagele. Bureau Dérive haalde alles uit de kast om dit unieke dorp in de Noordoospolder van ideeën te voorzien voor de gewenste uitbreiding. Onder meer een wandeling met inwoners leverde een stortvloed aan ideeën op om het mooie te behouden en nieuwe woningen te bouwen.
Ook landschapsarchitect Charlotte van der Woude was actief in de Noordoostpolder. Onder de titel ‘Rijk Boerenland’ onderzocht ze hoe het gaat met boerderijen op rijksgrond. De oude bodem van de Zuiderzee biedt dan oplossingen. Een boer blijkt bijvoorbeeld te werken bovenop voormalig strand. Met het planten van nieuwe struiken en bomen probeert hij het stuiven van zand tegen te gaan.
Dat planten heeft dan weer een link met het onderzoek van Young Innovator Berte Daan naar Agroforestry. Zomaar bomen planten in het open landschap gaat tegen allerlei regels in. Want hoe moet het dan bijvoorbeeld met de weidevogels? Met innovatief omgaan met hoe beleid geformuleerd is en hoe dorpsranden gedefinieerd zijn, blijkt volgens de landschapsarchitect veel mogelijk.
Bewondering
Een aantal voorstellen krijgt een vervolg in de praktijk. Rijksbouwmeester Francesco Veenstra gaf de lichting Young Innovators van 2022 een compliment voor de open manier waarop ze te werk zijn gegaan. ‘Jullie denken niet in hokjes, maar in hechtere samenwerkingen.’ Rijksadviseur Wouter Veldhuis uitte zijn bewondering voor alle tekeningen. ‘Vanuit de hand tekenen is echt wat anders dan al die automatische computertekeningen. Ik vind het de herontdekking van een ambacht.’ Collega-rijksadviseur Jannemarie de Jonge viel hem bij en benadrukte dat goed beeld ook een middel is om het denken te structureren.
Projectleider Carolien Ligtenberg is blij dat de zes Young Innovators echt vernieuwend aan de slag zijn gegaan. ‘Dat blijkt ook uit de nieuwe woorden en uitspraken die ik heb gehoord bij de presentaties’, concludeert ze. Een kleine greep uit de oogst van dit jaar: ‘het is humor om de ridiculiteit van beleid te tekenen’, ‘bij een grillige grens is de kans op verbinding groter’, en ‘hoe ga je het collectief collectief ontwerpen’.