Een sociale leefomgeving als gezonde leefomgeving
Een gezonde leefomgeving vraagt om aandacht voor de mogelijke sociale waarde ervan. Dit vinden de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en de Rijksbouwmeester namens het College van Rijksadviseurs. Vandaag publiceren wij een verkenning met eerste bouwstenen om meer ruimte te maken voor ontmoeting, in aanloop naar een beleidsadvies later dit jaar. ‘Ruimte maken voor ontmoeting. De buurt als sociale leefomgeving’ bevat uiteenlopende bijdragen van onder andere ontwerpers, denkers en fotografen.
Belang van een sociale leefomgeving
Vaak gaat het bij een gezonde leefomgeving vooral over de fysieke kwaliteit ervan, zoals meer groen, schone lucht of het beperken van geluidsoverlast. Maar uit de WHO CARES prijsvraag en community of practice leerden de RVS en de Rijksbouwmeester namens het College van Rijksadviseurs dat – naast geschikte woningen en goede zorg - een sociale leefomgeving van belang is. Zeker bij ouderdom, leven met een beperking of een tegenslag in het leven. Openbare (buiten)ruimte en voorzieningen als bibliotheken, scholen en buurtwinkels kunnen ruimte maken voor ontmoeting, en zo een waardevolle invulling geven aan behoeftes aan sociaal contact of onderlinge verbondenheid.
Groeiende aandacht, maar nog wel werk aan de winkel
Het belang van wijken, buurten en dorpen als sociale leefomgeving heeft recent een centrale plek gekregen in toekomstvisies in zowel ruimtelijk- als gezondheidsbeleid. Invulling geven aan deze beleidsvisies kan een weerbarstige opgave zijn: ontmoetingen laten zich niet zomaar ‘sturen’ of ‘ontwerpen’. Meer contact is niet in iedere situatie, voor iedereen beter. Het roept de vraag op: is het wel iets voor de overheid, het stimuleren van onderlinge verbondenheid? Hoe kan zij daarin een passende rol spelen? Deze verkenning is een eerste stap in ons gezamenlijk adviestraject over het creëren van een passende sociale leefomgeving.
Drie thema’s
Waar zijn successen te vinden in het vormgeven van ruimte voor ontmoeting, waar mislukkingen, en wat kunnen we daarvan leren? We lopen drie thema’s langs:
- de waarde van diverse (soms verrassende) ontmoetingsplekken;
- hoe ontwerp, architectuur en kunst kunnen helpen om ontmoetingen tot stand te brengen;
- welke rol de overheid past in het vormgeven van een sociale leefomgeving.
De komende tijd vullen we deze verkenning verder aan, met nieuwe gesprekken en bijdragen. Na de zomer maken we de balans op in aanloop naar een beleidsadvies: welke rode draden zien we terug? Daarvoor organiseren we in het najaar ruimte voor gesprek. Wilt u (online) meedenken? Meld u zich dan aan via evenementen@raadrvs.nl. Geeft u naar aanleiding van deze verkenning nu al graag iets mee, of kent u andere voorbeelden of inspirerende ideeën? Dan horen we ook graag van u.