Eindpresentatie YI19: ‘Veel creatieve denkkracht’
De zesde editie van de Young Innovators is afgesloten met zes presentaties over heel uiteenlopende opgaven. Toch zijn er opvallende raakvlakken in het werk van de ontwerpers. Duurzaamheid blijkt bijvoorbeeld vanzelfsprekend en het thema veiligheid versus openheid keert telkens terug.
Het programma staat als een huis, zo blijkt bij de eindpresentatie van de Young Innovators 2019. ‘Het College van Rijksadviseurs kent vele hoogtepunten en dit is er een van’, zegt Rijksbouwmeester Floris Alkemade op 4 februari 2020 bij de opening van de bijeenkomst. ‘We zien dit jaar een interessante omkering. We zijn dit project begonnen tijdens de economische crisis, waarin we jonge talenten kansen boden. Die crisis is voorbij en nu zijn de Young Innovators nodig om te tonen waar de echte crisis ligt.’
De zesde lichting jonge ontwerpteams heeft sinds juli 2019 gewerkt aan diverse grote ruimtelijke opgaven. De opdrachtgevers zijn het Rijksvastgoedbedrijf, het Nationaal Programma Rotterdam Zuid en de provincie Zuid-Holland. ‘We zien deze editie weer veel creatieve denkkracht’, aldus Alkemade. ‘De intelligente thema’s buitelen over elkaar.’
Duurzaamheid
Duurzaamheid blijkt vanzelfsprekend in de verhalen van de jonge ontwerpers. Marjan van Aubel vertelt over een zonnecelontwerp voor het gigantische gebouw van het ministerie van financiën. Met een esthetisch extraatje. ‘’s Nachts zie je via de verlichting het skelet van het oorspronkelijke brutalistische ontwerp van het gerenoveerde gebouw.’
Collega Young Innovator Daniel Venneman licht toe hoe de overheid de footprint van de eigen gebouwen kan verkleinen door die gebouwen en de omgeving beter te leren kennen. ‘De zon schijnt op plaatsen waar je ‘m kunt gebruiken’, zegt hij. ‘Het maakt niet uit of alle ruimtes even warm zijn.’
Philomene van der Vliet vertelt hoe de provincie Zuid-Holland kan bouwen met eigen ‘biobased’ gebruiksmaterialen. De geschiedenis is daarvoor behulpzaam geweest. ‘Historisch onderzoek gaf ons bijvoorbeeld hennep, vlas en lisdodde. Die materialen kunnen we toepassen met een innovatieslag van nu.’
Openheid
Het thema veiligheid versus openheid komt terug in de presentatie over de naoorlogse wijk Zuidwijk in Rotterdam-Zuid. Ontwerper Chris Collaris is duidelijk gegrepen door de sociale problemen die hij wil helpen aanpakken met meer ruimtelijke openheid. ‘Bergingen op de begane grond van de flatgebouwen moeten we vergeten’, stelt hij. ‘Waarom geen repaircafés openen of boekcafés?’
Selma Maaroufi pleit eveneens voor openheid bij de openbare ruimte van de Internationale Zone in Den Haag. Zij vangt de aandacht van het publiek met een gedurfd voorstel om duinlandschap terug te brengen tussen de moderne bebouwing, inclusief zandpaden voor de bezoekers.
Binnenhof
Tijdens de laatste presentatie toont Reinder Bakker ontwerpen voor drie tijdelijke paviljoens gedurende de vijfenhalf jaar dat het Binnenhof gerenoveerd wordt. Duurzaam ook weer. ‘We gebruiken materiaal dat vrijkomt bij de renovatie en zijn daarvoor na afloop ook verantwoordelijk.’ De zaal reageert enthousiast op het idee om op de Hofvijver een paviljoen te openen met daarop een kopie van het Torentje op ware grootte. Bezoekers kunnen daarin achter het echte bureau van de minister-president gaan zitten.
Vervolgopdrachten
De voorstellen van de Young Innovators roepen een soort enthousiast gevoel van vrijheid en kansen op bij het publiek in de zaal. Het zijn ideeën zonder de beperkingen nog van budgetten en tegengestelde belangen. De eerste reacties van opdrachtgevers laten ruimte voor vervolgopdrachten. Rijksbouwmeester Alkemade pookt het vuur af en toe op met reacties als ‘waarom niet gewoon doen?’ en ‘dit is te mooi om te laten liggen.’
Projectleider Carolien Ligtenberg is blij dat de geselecteerde ontwerpers lef hebben getoond. Ze ziet dat de Young Innovators echt een nieuwe generatie ontwerpers vormen. ‘Weg uit de geforceerde geïndustrialiseerde wijze van ontwerpen waar geld op de eerste plek komt.’
Rijksadviseur Berno Strootman roemt de aanpak van de Young Innovators. ‘Het gaat er ook om dat je de juiste vraag aan de juiste persoon stelt.’ Rijksadviseur Daan Zaanbelt besluit met een aansporing voor zichzelf en zijn collega’s: ‘Het is onze plicht om deze oogst aan voorstellen te ventileren in de rest van de samenleving.’
Tekst: Margit Kranenburg