Winnaars Brood en Spelen klaar voor uitvoering
De zestien winnaars van de prijsvraag Brood en Spelen hebben hun plannen getoond op de manifestatie ‘Radicaal, realistisch en realiseerbaar’. Met levendige uitwisselingen in gezamenlijke sessies, breed debat op het hoofdpodium en een presentatie van de plannen in woord en beeld, is de prijsvraag afgesloten. Tegelijk is op deze drukbezochte bijeenkomst in het provinciehuis van Noord-Brabant het startsein gegeven voor het spannende vervolg: zorgen dat de plannen ook worden gerealiseerd.
Half jaar intensief werk
Een half jaar hebben de zestien teams intensief gewerkt aan hun projecten, ondersteund door coaches van provincies en gemeenten, en voorzien van kennis en commentaar van een keur aan deskundigen. In sneltreinvaart liep Floris Alkemade in zijn openingsspeech alle projecten langs. ‘Hier schuilt een hele wereld achter.’
De zestien winnaars laten een rijk palet aan innovatieve ideeën zien om de urgente vragen op het gebied van klimaatadaptatie, energietransitie, verstedelijking en mobiliteit, en de verduurzaming van het boerenland het hoofd te bieden. Allereerst op de zandgronden in de drie provincies Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland, de gebieden waar de prijsvraag zich op richt.
Dominant zijn de projecten die voedselproductie combineren met natuurontwikkeling. Ook zijn er meerdere voorstellen die inzetten op verkorting van de keten van producent naar consument. Kringlooplandbouw, transformatie van bestaande erven en plannen geënt op het landgoedmodel zijn andere thema’s die meerdere teams hebben uitgewerkt.
Uitnodigingen
Het plan Productief Peppelland is met gemak haalbaar, maar dan moeten we wel afspreken dat we een flink deel van woningbouw in Noord-Brabant met populierenhout bouwen in plaats van beton. Initiatiefnemer Marco Vermeulen zegt het kort maar krachtig. Of als er een CO2-taks wordt ingevoerd. Zo ver is het nog niet, maar kleinere projecten met inlands populierenhout, dat CO2 vasthoudt in plaats van uitstoot, dienen zich wel aan. Wethouder Peter van de Wiel van Boxtel kondigt aan twee populierenhouten gebouwen neer te zetten.
Het is een voorbeeld uit de vele uitwisselingen op de manifestatie. Naast alle uitnodigingen voor gesprekken die er klonken. Allereerst van de betrokken provincies en gemeenten. Gastheer en Brabants gedeputeerde Ruimte en Financiën Erik van Merrienboer toonde zich zeer gecommitteerd om samen met gemeenten en waterschappen alle initiatieven bij de streep te brengen. ‘Ik sta hier namens team Brabant’, aldus Van Merrienboer.
In een videoboodschap aan de zaal beloofde ook Hester Maij, gedeputeerde van Overijssel contact te houden met alle 19 inzenders, dus niet alleen de winnaars. ‘Wij gaan met alle 19 het gesprek aan’. Ook gemeente Deurne gaat de inzendingen uit die gemeente verder begeleiden, ook al heeft geen van de vier de tweede ronde gehaald. Wethouder Marinus Biemans: ‘Wij hebben dagelijks te maken met boeren die nieuw perspectief zoeken.’
Platteland moet veel verstouwen
Een reflectie op de prijsvraag en op de opgave waar het platteland voor staat, kwam van gastspreekster Louise Fresco, voorzitster van de Raad van Bestuur van Wageningen University & Research en gelouterde publiciste over voedsel en milieu. ‘Er is geen eerder moment geweest dat we zo veel willen van het platteland. Het platteland moet veel verstouwen’, constateert Fresco.
In haar optiek speelt technologie een belangrijke rol in de toekomst van het platteland. Aan technologie kleeft ten onrechte een dystopische associatie, zegt Fresco. ‘Technologie kan helpen bij de verbetering van het platteland. Denk aan de melkrobots, die een bevrijding zijn voor boer en koe. Of bij het monitoren van de voedselketen, zodat we weten waar ons voedsel vandaan komt.’
We moeten, zei Fresco, kijken naar de toekomst en ook naar de wereld als geheel. ‘Wat worden de nieuwe geopolitieke situaties, wat kan technologie betekenen, hoe zorgen we voor goed voedsel, ook voor mensen in achterstandswijken en inwoners van bijvoorbeeld Mumbai? Het brede verhaal is belangrijk, waarin je afwisselend in- en uitzoomt, van het grote overzicht tot de details.’
Blik op toekomst
Een bredere blik op de toekomst biedt ook het Panorama Nederland, een blik van 360 graden op toekomstig Nederland. Het College van Rijksadviseurs schetst hierin een optimistisch beeld van Nederland na alle transities. ‘Verlangen is de motor van verandering. En de schaal waarop dat het beste kan gebeuren is de regio. Dat laten ook de projecten van Brood en Spelen zien’, aldus Alkemade.
Net als de provincies eerder op de bijeenkomst belooft ook hij contact met de teams te houden. ‘We komen graag helpen’. Hij sloot de bijeenkomst af met een welgemeend advies aan de teams: ‘Ga niet normaliseren. Waar je de barrière voelt, daar zit de essentie.’
Manifestatie Brood en Spelen
