Hoog tijd voor nieuwe perspectieven op het platteland
Om echt een omslag te kunnen maken op het platteland zijn innovatie, nieuwe vormen van samenwerken en slimme businessmodellen hard nodig. Dat stellen Rijksbouwmeester Floris Alkemade en Rijksadviseur voor het Landschap Berno Strootman op de dag dat de winnaars van de ontwerpprijsvraag Brood en Spelen worden bekendgemaakt. Rijksbouwmeester Floris Alkemade: “De grote veranderingen die zich nu op het platteland aftekenen, zijn niet alleen problematisch. Ze bieden ook grote mogelijkheden. Radicale vernieuwingen zijn nodig om het platteland weer duurzaam en aantrekkelijk te maken.”
Brood en spelen
Deze prijsvraag Brood en Spelen speelt in op de veranderingen op het platteland en biedt boeren en grondeigenaren een kans om samen met ontwerpers en anderen met creatieve ideeën na te denken over de toekomst van hun bedrijf. Ze worden uitgedaagd om in teams na te denken over radicale, realistische en realiseerbare voorstellen voor de grote opgaven waar het platteland voor staat.
Breed scala
De inzendingen, maar liefst 95 stuks laten een breed scala aan oplossingen zien. Zo zijn er oplossingen die zich richten op één object, bijvoorbeeld een boerderij, maar er zijn ook inzendingen die zich richten op een of meerdere erven of zelfs op een hele regio. Ook functioneel kennen ze een grote variatie. Van nieuwe landgoederen tot bedrijfsverbreding, van nieuwe teelten tot broedplaatsen voor lokaal ondernemerschap, van wonen en welzijn tot circulaire oplossingen. Veel van de plannen zijn bedacht voor één locatie, maar met de ambitie om verder op te schalen. De jury is van mening dat een aantal plannen, waarin naar vernieuwing wordt gestreefd, het in zich heeft om uiteindelijk tot radicale veranderingen te leiden.
Zestien winnaars
Omdat er niet één antwoord is op dit complexe vraagstuk, worden er vandaag maar liefst zestien winnaars bekendgemaakt. De acht winnende teams uit Brabant en de acht winnende teams uit Gelderland en Overijssel gaan de komende maanden hun plannen verder uitwerken. Daarvoor ontvangen zij ieder een bedrag van € 25.000 excl. Btw. Ook krijgen zij een coach van de provincie en deskundige ondersteuning. Een belangrijke reden om zo’n groot aantal winnaars te benoemen, is om zicht te krijgen op de mogelijkheden om het platteland te innoveren, maar ook op de belemmeringen die vernieuwing tegenhouden.
Rijksadviseur voor het Landschap, Berno Strootman: “Nu is de tijd om te veranderen , want het huidige systeem loopt vast en er is veel energie om te veranderen. Er zijn slimme nieuwe verdienmodellen nodig die zowel een goede toekomst bieden voor boeren en andere ondernemers en tegelijkertijd een duurzaam en aantrekkelijk landschap opleveren voor natuur en recreatie: Brood en spelen dus. In de volgende fase van de prijsvraag bieden we ruimte aan deze broodnodige vernieuwing.“
Leeromgeving
De initiatiefnemers willen dat anderen ook kunnen leren van de kennis en ervaring die wordt opgedaan tijdens deze prijsvraag. Daarom start het College van Rijksadviseurs een apart traject om van de prijsvraag te leren. Deze leeromgeving ondersteunt ontwerpers, boeren en andere grondeigenaren bij het ontwikkelen van nieuwe plannen voor het platteland, en helpt overheden in het vinden van hun rol bij nieuwe ontwikkelingen. Het stimuleert nieuwe initiatieven en nieuwe vormen van samenwerking op dit gebied.
Rijksbouwmeester Floris Alkemade: “Veel boeren willen graag veranderen, maar dan moeten ze ook de mogelijkheid krijgen om te kunnen veranderen. Dat vraagt om een overheid die initiatieven en innovatie steunt, maar het vraagt ook om creativiteit en denkruimte. Met deze leeromgeving willen we die mogelijkheid bieden.”
Grote opgaven op het platteland
De aanleiding voor deze prijsvraag zijn de grote veranderingen die op ons afkomen. Er liggen grote kansen, maar ook stevige uitdagingen: klimaatverandering, verduurzaming van de landbouw, de wateropgave, natuurbeheer, energietransitie en dierziektes. Ook vergrijzing en een krimpende bevolking vragen om aanpassingen van de inrichting van het platteland.
Meer informatie
De winnaars worden vanmiddag om 14.00 uur bekendgemaakt. Vanaf 16.00 uur staan de winnaars online op www.prijsvraagbroodenspelen.nl