De meerwaarde van een landgoed
De Natuurschoonwet (NSW) heeft tot doel om natuurschoon en cultureel erfgoed op landgoederen als geheel te behouden en versnippering daarvan tegen te gaan. Ook de openstelling voor het publiek wordt met de NSW gestimuleerd. Tegelijkertijd moet oneigenlijk gebruik van de NSW worden voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld spelen bij de vraag of en wanneer bebouwing afbreuk doet aan het natuurschoon van het landgoed. Het College van Rijksadviseurs is in 2012 gevraagd om een voorstel te doen voor objectief kenbare criteria voor bebouwing op NSW landgoederen. Deze criteria moeten duidelijk benoemen wanneer bebouwing inbreuk maakt op het natuurschoon van een landgoed. Aanleiding voor het verzoek waren enkele praktijkvoorbeelden waarin afwijzing door Dienst Regelingen van de rangschikking van bebouwing in de Natuurschoonwet door de Raad van State werd vernietigd, omdat geen objectieve criteria konden worden overhandigd.
Het College heeft zich graag in deze vraag verdiept, omdat de Natuurschoonwet van groot belang is voor het behoud van waardevolle landgoederen. Om grip te krijgen op de complexe materie heeft het CRa literatuuronderzoek en veldonderzoek gedaan, met vertegenwoordigers van organisaties van landgoedeigenaren gesproken en een expertmeeting georganiseerd. Vervolgens is een aantal vergelijkende (modellen)studies uitgevoerd. De conclusie uit dit onderzoek was dat het binnen de huidige criteria inderdaad mogelijk is om fiscale voordelen te krijgen voor bebouwing die afbreuk doet aan de landschappelijke kwaliteit van landgoederen, omdat die kwaliteit in de Natuurschoonwet niet wordt omschreven.
Download het advies ‘de meerwaarde van een landgoed’.
Het advies was van belang voor de evaluatie van de NSW die onlangs (oktober 2016) door het Kabinet aan de Tweede Kamer is toegestuurd. De Tweede Kamer spreekt in februari over deze evaluatie en de voorstellen van het Kabinet om de doelstellingen van de NSW te realiseren. Kamerstukken over de beleidsevaluatie van de Natuurschoonwet zijn te vinden op de site van de Tweede Kamer.