Forum Landschap: wie maakt het landschap?
Rijksadviseur Landschap en Water Eric Luiten nam het initiatief tot het organiseren van een openbaar Forum Landschap over de betrokkenheid van ‘unusual suspects’ bij het landschap. Nu het Rijk zich heeft teruggetrokken uit de zorg voor het landschap is de vraag wie deze verantwoordelijkheid oppakt. In hoeverre bieden nieuwe, maatschappelijke partijen soelaas?
Vanuit de stedelijke samenleving is de bezorgdheid over en de betrokkenheid bij de kwaliteit van het landelijk gebied groot. Overheden leggen de verantwoordelijkheid voor het landschap graag in de handen van burgerinitiatieven, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Tijdens de Landschapstriënnale Lingezegen 2014 is een start gemaakt met het onderzoeken van de bereidheid van dergelijke partijen om zich te bekommeren om het landschap, mede omdat ze daar zelf belang bij hebben. Een eerste stap op weg naar de Landschapstriënnale 2017 in Haarlemmermeer is een openbaar seminar onder de titel Forum Landschap. Onderwerp van gesprek waren de kansen en beperkingen van een nieuwe verdeling van verantwoordelijkheid voor het landschap.
Kwaliteit landschap
Zo'n 25 vertegenwoordigers van bedrijven en maatschappelijke organisaties, wethouder en ambtenaren van de gemeente Haarlemmermeer (verantwoordelijk voor de realisatie van PARK21) en een aantal medewerkers van het Ministerie van EZ bogen zich over de vraag in hoeverre 'unusual suspects' uit de samenleving aanspreekbaar zijn op kwaliteit van en zorg voor het Nederlandse landschap. Eric Luiten legde een direct verband tussen onderwerp en plaats van bijeenkomst door erop te wijzen dat de ontwikkeling van PARK21 een nieuwe manier van werken vergt tussen overheden en samenleving. De vraag ‘wie maakt het landschap?’ ligt pontificaal op tafel nu de rijksoverheid geen fondsen meer heeft voor de actieve verbetering van het cultuurlandschap.
Vertrouwen en samenwerking
Gespreksleider Lennart Graaff ontlokte het gezelschap in de eerste ronde een breed palet aan getuigenissen. Gaandeweg ontstond er een geestdriftig forum dat begon te voelen voor een Verklaring van Hoofddorp waarin wordt vastgelegd dat het verband tussen bedrijvigheid en landschapsontwikkeling een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is. Het gezelschap sprak zich uit voor een nieuw arrangement dat uitgaat van vertrouwen en samenwerking. Met dat arrangement zou experimenteel ervaring kunnen worden opgedaan in de Nationale Parken - nieuwe stijl, waarvan de haalbaarheid en invulling momenteel door een groep stakeholders wordt onderzocht.
Eric Luiten zegde toe de contacten warm te houden en een schetsontwerp te maken van de Verklaring van Hoofddorp. En passant noemde hij de voorbereidingen van de Landschapstriënale 2017 als een prachtige kans om die verklaring met vaart samen te stellen. En waarom die triënnale niet plaats laten vinden in PARK21? Daar wilde de wethouder graag op korte termijn over doorpraten.