Integrale knooppuntstrategie gevraagd
Het College van Rijksadviseurs is door Peter Heij, DG Ruimte en Water van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, gevraagd vanuit een ruimtelijk perspectief te adviseren over manieren waarop het Rijk kan bijdragen aan een integrale knooppuntenstrategie. Een succesvol rijksbeleid voor knooppuntontwikkeling vraagt in de ogen van het CRa allereerst om een samenhangend en compleet beleidspakket, inclusief een duidelijke visie. Onlangs verscheen de publicatie OV Knooppunten en hun omgeving – Advies voor een integrale knooppuntenstrategie.
Een integrale knooppuntstrategie draagt bij aan slimmere verstedelijking. Stedelijke groei kan in plaats van ‘in de wei’ beter rondom OV-knooppunten worden gerealiseerd. Knooppuntontwikkeling zorgt bovendien voor een groter agglomeratievoordeel van stedelijke regio’s. Ook kan een integrale knooppuntstrategie het maatschappelijk rendement van rijksinvesteringen in stations en het spoorwegnetwerk vergroten. Knooppuntontwikkeling leidt kortom tot het beter benutten van de bestaande stad, de beschikbare netwerkcapaciteit en daarmee van gedane en toekomstige investeringen.
Stimuleren
In het advies OV Knooppunten en hun omgeving formuleert het CRa een antwoord op de adviesvraag van I en M. Welke mogelijkheden heeft het Rijk om knooppuntontwikkeling te stimuleren en welke instrumenten kunnen daarvoor worden ingezet, zodat het maatschappelijk rendement wordt vergroot én de internationale concurrentiepositie wordt versterkt? Het CRa adviseert en compleet beleidspakket te ontwikkelen, dat naast een visie bestaat uit een reeks instrumenten en afspraken om uitvoering te geven aan de visie, en een informatiesysteem of monitor om de uitvoering te steunen, te sturen en te beoordelen.
Concurrentiekracht en leefbaarheid
In de visie op een integrale knooppuntenstrategie moeten economie, bereikbaarheid en leefbaarheid samengaan, stelt het CRa. Dat betekent het loslaten van de huidige eenzijdige benadering gebaseerd op netwerken en vervoerswaarde. De nieuwe rijksvisie op knooppunten moet een verband leggen tussen stedelijke ontwikkeling en economie, mobiliteit, leefbaarheid en duurzaamheid. Het Rijk kan het goede voorbeeld geven door actief te werken aan het samenbrengen van de nu nog te veel gescheiden werelden van bereikbaarheid en ruimte. Ook adviseert het CRa om deze integrale visie te verankeren in de nog op te stellen Nationale Omgevingsvisie.
TOD-cultuur bouwen
In de uitvoering van de visie staan voor het CRa de - aangescherpte - Ladder Duurzame Verstedelijking met een betere waardering voor multimodaliteit binnen bestaand stedelijk gebied, een nieuwe gebiedsvariant van het BREEAM duurzaamheidslabel en het opbouwen van een TOD-cultuur centraal. Dat laatste zou een van de specialisaties kunnen zijn van een nog op te richten O-team (ontwerpteam). Knooppuntontwikkeling moet onderdeel worden van het rijksbeleid voor stedelijke vernieuwing, wat pleit voor integraal rijkshandelen.
Informatiesysteem en Monitor
Tot slot pleit het CRa voor de opbouw van een informatiesysteem waarin gegevens over knoop- en netwerkwaarde, plaatswaarde en de economische waarde van stations in het OV-netwerk zijn opgenomen. Ook gegevens over plancapaciteit en nieuwe ontwikkeling maken deel uit van het overzicht. Met behulp van deze gegevens kunnen markt, rijk en regio gezamenlijk afwegingen maken over investeringen op knooppunten en kan concurrerend gebruik worden voorkomen. Een up-to-date informatiesysteem werkt tevens als monitor, waarmee resultaten, successen en teleurstellingen kunnen worden bijgehouden.
De publicatie OV Knooppunten en hun omgeving – Advies voor een integrale knooppuntenstrategie werd door rijksadviseur Rients Dijkstra en projectleider Mike Emmerik gemaakt in samenwerking met de Vereniging Deltametropool.
Lees het volledige advies online.