Natuurinclusief Bouwen
Op de Natuurtop georganiseerd door het IPO sprak Rijksadviseur Eric Luiten over natuurinclusief bouwen. Eric Luiten bood staatssecretaris Sharon Dijksma aan te helpen met het verder vorm geven aan de relatie tussen enerzijds het Ministerie van EZ, verantwoordelijk voor het natuurbeleid, Rijkswaterstaat, opdrachtgever namens het Rijk van grote civiele werken, de natuurbeschermingsorganisaties als beheerders van natuurkwaliteit en de grote aannemers. Eric Luiten: ‘Als we het (rijks)beleid, het publieke opdrachtgeverschap, het natuurbeheer en de bouwwereld met elkaar in verband brengen krijgt het concept van natuurinclusief bouwen vleugels’.
Tijdens de bijeenkomst op de voormalige vliegbasis Soesterberg presenteerde Eric Luiten twee pilots die zijn uitgevoerd in opdracht van het College van Rijksadviseurs. In deze pilots is de meerwaarde van natuurinclusief bouwen onderzocht voor de Waddendijk (door bureau LINT) en de Noordoost Corridor Brainport Eindhoven (door bureau VISTA). De Natuurvisie van EZ (‘natuur in de samenleving’) vormde een belangrijke aanleiding voor de pilots. Inzet is de denkomslag van natuur als belemmering naar natuur als kans bij ontwikkelen en bouwen.
Natuurlijke processen
Bij de pilot over de verbreding van de Waddendijk gaat het om het opnieuw op gang brengen van kweldervorming als alternatief voor dijkverhoging. Bij de Noordoost Corridor springt onder meer het plaatsen van onregelmatige steunpilaren en de opengewerkte constructie van de snelwegviaducten over de riviertjes Dommel en Aa het meest in het oog. Hiermee worden spontane natuurlijke processen uitgelokt die aansluiten bij de landschapsecologische eigenschappen ter plaatse.
Conclusies
Uit de pilots blijkt dat de voordelen van natuurinclusief bouwen verder gaan dan mitigatie en compensatie alleen. Door de mogelijkheden van interventie te omarmen ontstaan slimme oplossingen die ruimte laten voor zowel natuur als ruimtelijke ontwikkeling. Deze houding lokt innovatieve bouwmethoden uit, maar dan moet die natuurinclusieve ambitie wel goed worden verankerd in de aanbesteding. Eric Luiten signaleert een groeiend besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid bij bouwbedrijven. ‘Dat is absoluut een belangrijke startpositie. Natuurinclusief bouwen vergt een nieuwe houding van alle betrokkenen, van beleidsmakers tot bouwers.’